شرکت مهندسی پویندگان ایمنی و کیفیت SQS از موفقترین شرکت های مشاور کشور در زمینه استانداردهای صنعت خودرو از جمله استاندارد IATF 16949 و ISO/TS 16949 در کشور می باشد. تیم مشاور شرکت SQS جز با تجربه ترین مشاوران IATF 16949 و ISO/TS 16949 در کشور هستند ما مشاور تایید شده ساپکو و سازه گستر در زمینه IATF هستیم.

IATF 16949 و ISO/TS 16949 چیست؟
صنعت خودرو و قطعه سازی یکی از بزرگ ترین صنایع جهان و یکی از پر اشتغال ترین صنایع موجود در کشور است که شرکت هابهای بسیاری بطور مستقیم و غیر مستقیم در آن فعالیت می نمایند.

شرکت ها جهت بهبود در عملکرد خود و بقا در عرصه رقابت اقتصادی نیازمند استقرار سیستم های مدیریت کیفیت می باشند با توجه به انتظارات و سطح سرمایه گذاری در صنعت خودرو نیاز به استانداردهای مدیریت کیفیت و مدیریت کیفیت جامع در آن بیشتر می باشد. استاندارد های IATF 16949 و ISO/TS 16949 استاندارد های مدیریت کیفیت برای زنجیره تامین خودرو سازان شرکت های تولید کننده خودرو می باشند.

هدف استاندارد IATF 16949 و دامنه کاربرد آن
هدف استاندارد IATF 16949 سیستم مدیریت کیفیت صنعت خودرو، توسعه یک سیستم مدیریت کیفیت می باشد که بهبود مداوم را با تاکید بر پیشگیری از ایجاد عیوب و کاهش نوسانات و اتلاف در زنجیره تامین میسر سازد و سازمان ها از رضایت مشتریان اطمینان یابند.

تاریخچه استاندارد IATF 16949
استاندارد های تضمین کیفیت زیادی در دنیا برای صنعت خودرو تدوین شد اما با ظهور استاندارد ایزو 9001 در سال 1987 چهار غول خودرو سازی آمریکا شامل فورد ؛ جنرال موتور، کرایسلر با توسعه استاندارد ایزو 9001 و اضافه کردن الزامات فنی، تدارکاتی، مدیریتی و مالی استانداردی را به نام QS 9000 پایه گذاری کردند. این استاندارد به سرعت در میان شرکت های خودرو ساز و قطعه سازان خودرو پذیرفته شد و سازمان جهانی استاندارد سازی را برآن داشت با استفاده از مدل و ابزارهای مهندسی استاندارد بین المللی را برای صنعت خودرو معرفی کند که استاندارد ISO / TS 16949 نتیجه آن بود.
گروه بين‌المللي خودرو سازي (IATF) در سال1999، اولين ويرايش مشخصه فني ISO/TS 16949 را تدوین نمود و توسط سازمان بين‌المللي استاندارد (ISO) منتشر ساخت . اين مشخصه فني علاوه بر کليه الزامات استاندارد ISO 9001، داراي الزامات خاص صنعت خودرو و ساير الزامات مشتريان مي‌باشد که از نیازمندی بیشتری نسبت بهISO 9001 برخوردار است.

ISO/TS 16949 ابتدا در سال 1999 با هدف یکنواخت کردن سیستم های مختلف ارزیابی و گواهی در سطح جهانی توسط کار گروه بین المللی خودرو بر اساس اضافه کردن الزامات و ابزارهای فنی و اقتصادی و مدیریتی به استاندارد ایزو 9001 ایجاد شد. بر حسب ضرورت هم به دلیل بهبود های بخش خودرو و هم ویرایش های ایزو 9001، این استاندارد ویرایش خورد و در سال 2009 آخرین ویرایش استاندارد ISO/TS 16949 منتشر شد. ایزو TS 16949 مجموعه مشترکی از تکنیک ها برای توسعه محصول و فرآیند جهت ساخت خودرو در سرتاسر جهان معرفی نمود.

اما نارضایتی خودرو سازان از روش کار سازمان جهانی استاندارد سازی برای استاندارد ISO/TS 16949 و سطح انتظارات روبه افزایش مشتریان و الزامات قانونی باعث شد شرکت های خودرو سازی از سازمان جهانی ایزو بخواهند که دیگر استاندارد جدیدی معرفی نکند و خود ویرایش جدید را به نام IATF 16949 را تدوین کردند.

IATF 16949 در سال ۲۰۱۶ جایگزین ISO/TS 16949:2009 شد. استاندارد IATF 16949 بر پایه استاندارد ISO 9001:2015 تدوین‌شده است در این مطلب بخشی از تغییرات الزامات اضافی ISO 9001:2015 برای سیستم مدیریت کیفیت صنعت خودروسازی با جزییات در مقابل ISO/TS 16949:2009 تشریح شده است.

لازم به ذکر است که آخرين ويرايش مشخصه فني ISO/TS 16949 که در سال 2009 منتشر شده و هم اکنون مورد استفاده قرار مي‌گيرد و منسوخ نشده است.
بعد از انتقال ISO/TS 16949:2009 به IATF 16949، بازخورد موسسات گواهی دهنده، تامین کنندگان و ممیزان باعث به وجود آمدن IATF16949 :2016 گردید.

همچنین استاندارد ISO/TS 16949 مورد تایید خودروساز های ایران و همچنین خودروسازان بین المللی می باشد و حتی شرکت خودرو سازی سایپا نیز بر مبنای استاندارد ایزو TS تدوین شده است. حساس بودن صنعت خودرو باعث تخصصی شدن این استاندارد شده است.

الزامات استاندارد IATF 16949
IATF 16949 یک استاندارد مستقل نیست بلکه به عنوان مکمل الزامات صنعت خودرو به همراه ایزو 9001 مورد استفاده قرار می گیرد.
استاندارد IATF 16949 یک استاندارد فنی و مدیریتی می باشد که که نگاهی نیز به سیستم مدیریت جامع کیفیت دارد

فهرست بند ها و الزامات IATF 16949

۱- دامنه کاربرد
۱-۱ دامنه کاربرد – تکمیلی خودرویی برای ISO 9001 : 2015
۲- مراجع الزامی
۲-۱ مراجع الزامی و آگاهی دهنده
۳- واژگان و تعاریف IATF 16949
۳-۱ واژگان و تعاریف برای صنعت خودرو IATF 16949
۴- ماهیت سازمان برای IATF 16949
۴-۱ درک سازمان و ماهیت آن
۴-۲ درک نیازها و انتظارات طرف های ذی نفع IATF 16949
۴-۳ تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیت استاندارد IATF 16949
۴-۴ سیستم مدیریت کیفیت و فرآیندهای آن IATF 16949
۵- رهبری
۵-۱ رهبری و تعهد در IATF 16949
۵-۲ خط مشی کیفیت در IATF 16949
۵-۳ نقش ها، مسئولیت ها و اختیارات سازمانی در IATF 16949
۶- طرح ریزی IATF 16949
۶-۱ اقدامات تعیین ریسک و فرصت ها
۶-۲ اهداف کیفیت و طرح ریزی جهت دستیابی به آن ها
۶-۳ طرح ریزی تغییرات
۷- پشتیبانی
۷-۱ منابع
۷-۲ صلاحیت
۷-۳ آگاهی
۷-۴ ارتباطات
۷-۵ اطلاعات مستند
۸ – عملیات
۸-۱ برنامه ریزی و کنترل عملیاتی
۸-۲ الزامات مرتبط با محصولات و خدمات
۸-۳ طراحی و توسعه محصولات و خدمات
۸-۴ کنترل فرآیندها، محصولات و خدماتی که از بیرون سازمان تامین می شود
۸-۵ تولید و ارائه خدمات
۸-۶ ترخیص محصولات و خدمات
۸-۷ کنترل خروجی های نامنطبق در IATF
۹- ارزیابی عملکرد در IATF
۹-۱ پایش، اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و ارزیابی
۹-۲ ممیزی داخلی در IATF
۳-۹ بازنگری مدیریت در IATF
۱۰- بهبود
۱۰-۱ کلیات
۱۰-۲ عدم انطباق و اقدام اصلاحی در IATF
۱۰-۳ بهبود مستمر در IATF